Divan Edebiyatı Şair ve Yazarları

DİVAN EDEBİYATININ ŞAİR VE YAZARLARI

HOCA DEHHANİ

  • Divan edebiyatının kurucusu kabul edilir.
  • Yirmi bin beyitlik “Selçuk Şehnamesi”adlı kitabı vardır.
  • Vatan hasreti ile ilgili şiirleri vardır.

MEVLANA

  • Mevlevi tarikatının kurucusudur.
  • Mesnevi adlı yüz bin beyitlik eseri vardır
  •  Divan-ı Kebir, Mektubat adlı eserleri de vardır.
  • 13.yy. tasavvuf şairidir.
  • Bütün eserlerini Farsça yazmıştır.

NECATİ BEY

  • Divanı vardır.
  • Millileşme akımını savunmuştur.
  • Eserlerinde sade bir dil kullanmıştır.
  • Divan şiirine bir yerlilik, bir ulusallık kazandırmaya çalışmıştır.

AHMEDİ

  • 14. yy. da tanınmış bir şairdir.
  • İran edebiyatının bütün özelliklerini edebiyatımıza katmaya çalışmıştır.
  • Din dışı konularda şiirler yazmıştır.
  • “Cemşit u Hurşit, İskendername Divan’ı”adlı eserleri vardır.

ŞEYHİ

  •  15. yyda yaşamıştır.
  • Tasavvufi şiirleri ağırlıktadır.
  • Çağının dil inceliklerini eserlerinde yansıtmıştır.
  • Devrinin bozukluklarını bir eşekten yola çıkarak şikâyet ettiği       “HARNAME”adlı kitabı meşhurdur. Bu kitap birçok yönüyle fabl özelliği taşımaktadır.
  • Harname, Hüsrev ü Şirin ve Divan adlı kitapları vardır.

ALİ ŞİR NEVAİ

  • Çağatay Türk edebiyatını en önemli temsilcisi sayılır
  • “Muhakemet’ül Lugateyn”adlı kitabıyla Türkçe-Farsçayı karşılaştırmış ve Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu söylemiştir.
  • “Hamse” (beş mesnevi) sahibidir.
  • İlk bibliyografya kitabımız (şairlerin hayatını almış) olan “Mecalisü’ün Nefais”adlı kitabı vardır.
  • Türkçenin musiki ve vezin kalıplarını içeren Mizanül Evzan adlı kitabı vardır.
  • Devlet adamlığı yapmıştır.

FUZULİ

  • Duygu, düşünüş ve edebiyat açısından Türk edebiyatının en büyük şairi sayılır.
  • Lirik şiirleri oldukça meşhurdur.
  • Platonik bir aşk anlayışı vardır.
  • Azeri Türkçesini kullanmıştır.
  • Uçsuz bir hayal dünyasına, derin bir bilgiye sahiptir.
  • Kerbela da türbedarlık yaptığı söylenir.
  • Ona göre şair bilgisiz olamaz, ilham olmadan şiir yazılmaz. Şiir bir Allah lütfüdür.
  • “Şikâyetname” adlı eseri devrin bozukluklarını anlatan “hiciv”dalında ilk mektuptur.
  • Türkçe Divanı, Farsça Divanı, Arapça Divanı, Hadikat’üs Süeda, Beng ü Bade, Leyla ü Mecnun Mesnevisi, Hadisi Erbain, Şikâyetname adlı kitapları vardır.

SİNAN PAŞA

  • 15.yüzyılın nesir yazarıdır.
  • Dili oldukça süslüdür.
  • “Tazarru -name”adlı eseri oldukça meşhurdur. Seciler ve söz sanatlarıyla doludur.

BAKİ

  • Şairlerin sultanı lakabıyla anılır(sultan’uş şuara)
  • Kanuni’nin iltifatına çokça mazhar olmuştur.
  • Genellikle din dışı konularda şiir yazmıştır.
  • Ahenk ve kulak için kafiyeye çok düşkündür.
  • 16.yyda yaşamış en büyük şairdir.
  • Divan’ı ve Kanuni Mersiyesi meşhurdur.
  •  

NEFİ

  • Kasidenin Türk edebiyatındaki tartışmasız lideridir.
  • Övdüğünü göğe çıkarır, yerdiğini yerin dibine geçirir. Sınırlaması yoktur.
  • Dili oldukça süslüdür.
  • Öldürüldüğü söylenir şiirleri yüzünden.
  • “Sihamı- Kaza adlı eseri vardır.

KÂTİP ÇELEBİ

  • “Cihan-numa, Keşf’uz Zunün, Mizan’ül- Hak”adlı eserleri vardır.
  • Didaktik eserler yazmıştır.

BAĞDATLI RUHİ

  • Toplumcu bir özelliğe sahiptir.
  • Döneminin aksaklıklarını terki-i bentleriyle eleştirmiştir.
  • Tarikata girmesine rağmen din dışı şiirleri vardır.

NABİ

  • Asıl adı Yusuf’tur.
  • 17. yy da yetişmiştir.
  • Didaktik – hikemi şiirin edebiyatımızdaki en iyi temsilcisi sayılır.
  • Akıcı ve düzgün bir dili vardır.
  • Oğlu için yazdığı “Hayriye”adlı kitabı meşhurdur.
  • Farsça ve Türkçe Divanı, Hayrabat, Sürname adlı kitapları vardır

EVLİYA ÇELEBİ

  • Edebiyatımızın seyahat yazarlarının piridir.
  • “Seyahat-name” adlı eseri vardır.

NEDİM

  • Lale Devri (18. yy) nin eğlencelerini eserlerinde en iyi yansıtan şairdir.
  • Şiirde mahallileşme akımını başlatan ve yerleştiren şairdir.
  • Tasavvufun etkisinde kalmayan tek şairdir.
  • İstanbul Türkçesi ile yazmıştır.
  • Halk dilini, inanışlarını şiirlerinde işlemiştir.
  • Divan edebiyatının klasik söylemlerine(mazmun) yenilerini katmıştır.
  • “Şarkı” nazım şeklini en ustaca kullanan şair olmuştur.
  • Hece vezniyle şiirleri de vardır.

ŞEYH GALİP

  • Divan edebiyatının son büyük şairidir.
  • Yenileşme hareketlerine uygun şiirler yazmıştır, halk söylemlerini eserlerinde kullanmıştır.
  • Hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır.
  • Genel olarak dili süslü ve ağırdır.
  • “Hüsn ü Aşk” adlı mesnevisi meşhurdur.